Эскроу-агенттің жауапкершілігі мен сыйақысы
Эскроу-агенттің жауапкершілігі мәміленің әртүрлі кезеңдерінде туындайды, бірақ оның іс-әрекетінің маңыздылығы мен бағалануы тұрғысынан ең күрделі болып бенефициарға табыстау кезінде депозиттелген мүлікті тексеру кезеңі болып табылады. Эскроу-агенттің құзыреттілігі мен бейтараптығына мәміленің осы бөлігі іс жүзінде тәуелді болады, өйткені депонент талаптарды орындауы туралы шешімді, шарт талаптары есепке алынса да, эскроу-агент дербес қабылдайды. Дегенмен кез келген шарт баян ету үшін өріс қалдырады.
Демек, шартты депонент те, бенефициар да эскроу-агенттің осы шартты бағалау және орындау өлшемшарттарын анық түсінетіндей егжей-тегжейлі белгілеу қажет. Мүлікті табыстау сәті күнтізбе бойынша белгіленеді, немесе шарт орындалған болып есептелетін шарттар нақты келісіледі.
Эскроу-агенттің жауапкершілігін, оның жағдайлары мен басталу мөлшерін ескере отырып, шарт мәтінінде белгілеу орынды.
Эскроу-агентті ынталандыру үшін сыйақы сомасы туралы тармақ маңызды. Әдетте, шартты депозиттеу шарты ақылы болып табылады, басқаша айтқанда, эскроу-агентке көрсетілген қызметтері үшін сыйақы төленеді, бұл ретте мәміленің басқа тараптары – депонент пен бенефициар –әдетте, эскроу-агент алдында осы шарт бойынша ортақ ақшалай жауапкершілікте болады.
Алайда, эскроу шарты сақтау шартынан, егер есеп айырысудың мұндай нұсқасы шарттық тәртіппен көрсетілмесе, эскроу-агенттің депозиттелген мүлікті ұстап қалуға немесе осы мүлік есебінен сыйақы алуға құқығы жоқ болуымен ерекшеленеді.
Эскроу-агенттің сыйақы мөлшері қандай? Тараптар әдетте дауларды сот тәртібімен шешпеу үшін оның сомасын жеке шартпен келіседі. Соттар даулы сомаларды прецедент бойынша анықтайды – ұқсас қызметтердің құның ұқсас жағдайларда салыстырады.
Тараптар шартты депозиттеу шартын нотариалды куәландыруға жұмсалатын шығындардың қажеттілігін ескеруі тиіс. Қолма-қол ақшасыз ақшалай қаражат, құжатсыз бағалы қағаздар немесе, жалпы алғанда немесе ішінара, әртүрлі иелену құқығы бойынша шарттар ерекшелік болып табылады.
Trust – сенім деген сөз. Сену мен сенімнің қандай айырмашылығы бар? Көзсіз сенуге болады. Ал сенім – бұл білгілі бір әркетпен бекітілген сену. Траст аманат шартына өте ұқсас, бір тұлға екіншісіне өз затын белгілі бір әдіспен басқаруды тапсырады. Алайда бұл сыртқы ұқсастық қана. Трастың ерекшелігі басқаруға берілетін зат басқарушы меншігіне біржола өтеді. Трастың қолданылатынына мына жағдай мысал болады: жасы келген миллионер дүние мүлігін басқаруға күші қалмаған соң істен шеттейді. Ісін ұлдары жалғастырғанын қалайды, алайда қомақты сомадағы ақшаны олар жұмсап қояды деп, жай бере салғысы келмейді. Миллионер сенімді адвокат тауып, онымен сенімгерлік шарт түзеді. Сол шарт бойынша адвокат миллионердің (трасты құрушы) дүние мүлкін өз басқаруына алады. Адвокат мүлікті тек миллионердің ұлдарының мүддесімен басқаруға міндетті болады. Ол (адвокат) балалардың білімін қаржыландырып, олардың өз ісін ашудағы т.б. шығынды өтеуге тиіс. Сонымен қатар, сенімгерлік шартта бөлінген дүние мүліктен адвокаттың миллионердің ойынша ақшаны жөнсіз пайдалану деп есептейтін (ат жарысына тігу, шамадан тыс мейрамхана шығыны т.б.) шығынды төлеуіне қатал тыйым салынған. Адвокаттың өзіне (сенімді басқарушыға) атқарған жұмысы үшін трасты құрушы берілген дүние мүліктен белгіленген сомада жыл сайынғы сыйақы тағайындай алады. «Global Actual Services» - «Альянс» клубы мүшесінің әрқайсысының дәл сол жеке адвокаты. Біздің иелігімізді басқаруына алып, кез келген жағдайда бақылап, біздің құқығымыздың сақталуына кепілдік береді.
Дмитрий Левицкий (Украина)
Жеке адвокат